Produkty kiszone, jak kapusta czy ogórki, to bogate źródło witamin z grupy B, oraz E, K, C i prowitaminy A. Środowisko kwasowe i poddanie procesowi fermentacji działa stabilizująco nawet na najwrażliwsze z witamin - jak witamina C. Dzięki temu witaminy nie ulegają rozpadowi. Co więcej, kwaśne otoczenie poprawia przyswajalność
Cukier możemy zastąpić kilkoma kroplami miodu. Jeśli znudziły się nam tradycyjne ogórki kiszone możemy dodać do nich ciekawe dodatki np. papryczkę chili, gałązkę rozmarynu lub estragonu, plasterek imbiru lub liść mięty – wszystko zależy od naszej fantazji i upodobań smakowych:) : Kiszone ogórki – jakie składniki dodać i po co ?
Zimą warto korzystać z zapasów, jakie zrobiliśmy latem. Kiszone ogórki skutecznie oczyszczają organizm, z toksyn i metali ciężkich, działają przeciwzapalnie i zapobiegają infekcjom. Ponadto mają dobry wpływ na cerę poprawiając jej koloryt i elastyczność. Kiszone ogórki to także naturalny probiotyk,
Czy cukier 105 to dużo? Sytuacja, w której stężenie glukozy we krwi, mierzone na czczo, przekracza wartość 100 mg/dl, ale wynosi nie więcej, niż 125 mg/dl, nosi nazwę hiperglikemii i oznacza stan przedcukrzycowy. Czy cukier 110 to dużo? Czy ogórki kiszone obniżają poziom cukru we krwi?
Dzięki temu prostemu zabiegowi, ogórki będą miały lepszy smak i konsystencję. canva.com. Najlepszy przepis na kiszone ogórki. Składniki: 2 kg świeżych, zdrowych ogórków. 1,5 litra wody. 100 g soli kamiennej. 3 łyżki cukru.
Chrupiące ogórki kiszone, ogórki w musztardzie czy sałatka z ogórków to obowiązkowe przetwory w zimowej spiżarni. Zobaczcie sprawdzone przepisy naszych Czytelników. Fot.
brIBe. © Ogórki kiszone są lekkostrawne, wspomagają organizm w oczyszczaniu z toksyn, ułatwiają trawienie, sprzyjają lepszemu przyswajaniu substancji odżywczych, wzmacniają układ immunologiczny, obniżają ciśnienie krwi i poziom cholesterolu. Ogórki kiszone są lekkostrawne, wspomagają organizm w oczyszczaniu z toksyn, ułatwiają trawienie, sprzyjają lepszemu przyswajaniu substancji odżywczych, wzmacniają układ immunologiczny, obniżają ciśnienie krwi i poziom cholesterolu. Czy kiszenie ogórków jest zdrowe? Kiszenie to znany od pokoleń sposób konserwowania żywności, dzięki któremu nieodporne na ogrzewanie witamina C i prowitamina A zachowują swe właściwości. Kiszone ogórki i sok z kapusty kwaszonej widnieją na sporządzonej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi „Liście produktów tradycyjnych”. W trakcie kiszenia ogórków ilość witamin C i B ulega podwojeniu, co usprawnia koncentrację i przyswajanie żelaza. Kiszone ogórki są więc szczególnie polecane osobom chorym na anemię i mało odpornym na infekcje. Warto po nie sięgać zwłaszcza zimą, gdy dostęp do świeżych warzyw i owoców jest ograniczony, a wahania temperatur mogą doprowadzić do spadku odporności. W czym kisić ogórki? Do kwaszenia polecane są naczynia (garnki kamionkowe, słoiki czy brzozowe lub dębowe beczki) o objętości powyżej jednego litra, co zapewnia wyższe walory smakowe otrzymanych produktów. Przy użyciu słoików typu twist należy pamiętać o zabezpieczeniu przykrywek przed korozją i wyłożyć je folią aluminiową. Kasia gotuje z babka na Boże Narodzenie Co dodać do kiszenia ogórków? Do kiszenia oprócz soli warto dodać: chrzan, marchew, ostrą czerwoną paprykę, liście wiśni, czarnej porzeczki, winorośli lub laurowe, koper, ziele angielskie, jagody jałowca, kminek, estragon, gorczycę, czosnek. Przyprawy te zapewniają wyjątkowy smak, a dodatkowo mają właściwości zdrowotne, konserwują, zapobiegają rozwojowi pleśni i drożdży. Zdrowotne właściwości kiszonek Zalety jedzenia kiszonych ogórków: są lekkostrawne, wspomagają perystaltykę jelit, trawienie, zapobiegają zaparciom, oczyszczają organizm z toksyn i metali ciężkich, są mniej wiatropędne niż świeże produkty, sycą na długo, tracą cukier, a zyskują wodę, są dietetyczne – średni ogórek zawiera około 10 kalorii; sprzyjają lepszemu przyswajaniu pokarmów, wspomagają organizm w wydzielaniu kwasów żołądkowych; przyspieszają usuwanie wody, likwidują obrzęki, zastój płynów; wzmacniają system odpornościowy organizmu, wspomagają go w walce z chorobami; poprawiają stan skóry, włosów, paznokci; łagodzą stany zapalne, obniżają ciśnienie krwi, obniżają poziom cholesterolu; łagodzą objawy nietolerancji laktozy; zapobiegają migrenom, działają antystresowo, stanowią lek na kaca. Jedz ryby i sushi. Przeczytaj, czy sushi jest zdrowe i ile ma kalorii. Oto coś dla amatorów procentowych trunków. Poznaj właściwości piwa: czy piwo jest zdrowe? Maliny, jeżyny, borówki, jagody są doceniane od wieków. Czy i które owoce leśne są zdrowe? ©indigolotos/Fotolia Kiszone buraki – źródło witamin, mikro- i makroelementów Kiszenie buraków sprawia, że nie tracą one swoich właściwości zdrowotnych: wysokiej zawartości witaminy C oraz potasu, magnezu i kwasu foliowego. Proces kiszenia sprawia, że buraki zyskują właściwości probiotyczne. Kiszenie buraków sprawia, że nie tracą one swoich właściwości zdrowotnych: wysokiej zawartości witaminy C oraz potasu, magnezu i kwasu foliowego. Proces kiszenia sprawia, że buraki zyskują właściwości probiotyczne. Właściwości zdrowotne buraków Buraki są bogatym źródłem witamin, mikro- i makroelementów. Dzięki dużej zawartości witaminy C buraki wspomagają odporność organizmu, zapobiegają infekcjom. Witamina C, jako przeciwutleniacz, spowalnia też procesy starzenia się skóry. Potas i magnez natomiast zapewniają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Buraki zawierają także kwas foliowy, który spożywany przez kobiety w ciąży, może zapobiec wystąpieniu wad rozwojowych płodu. Buraki obniżają ponadto ciśnienie krwi i stężenie cholesterolu, chronią w ten sposób układ krążenia przed chorobami. Burak może też zastąpić kawę i napoje energetyczne. Znajdujące się w burakach azotany rozszerzają naczynia krwionośne, co umożliwia lepsze dotlenienie komórek ciała. Dzięki temu poprawia się zdolność koncentracji oraz wydolność fizyczna. Właściwości zdrowotne kiszonych warzyw Kiszenie warzyw nie tylko konserwuje je i nadaje im kwaśny smak. Kwas mlekowy, który wydziela się podczas kiszenia, utrwala także dużą część właściwości zdrowotnych warzyw. Podczas kiszenia buraki zyskują dodatkowo właściwości probiotyczne: jedzenie ich korzystnie wpływa na florę bakteryjną układu pokarmowego. Dobry stan flory bakteryjnej jest warunkiem prawidłowego przebiegu procesu trawienia pokarmów, wpływa on również na odporność organizmu. Pod wpływem kiszenia zwiększa się ilość witamin z grupy B: B6 i B12. Dzięki temu kiszone buraki pomagają leczyć choroby skóry, zapobiegać niedokrwistości, depresji i bezsenności oraz bolesnym skurczom mięśni. Niedobór tych witamin jest częsty u wegetarian. Kiszone... ©Qbek/Fotolia Kiszonki wzmacniają odporność i regulują trawienie Kiszone warzywa to bogate źródło witaminy C, witamin z grupy B oraz naturalny probiotyk. Kwas mlekowy, który konserwuje warzywa, „kisi je”, wzmacnia florę bakteryjną jelit, dzięki czemu trawienie pokarmów i wydalanie resztek może przebiegać prawidłowo. Kiszone warzywa to bogate źródło witaminy C, witamin z grupy B oraz naturalny probiotyk. Kwas mlekowy, który konserwuje warzywa, „kisi je”, wzmacnia florę bakteryjną jelit, dzięki czemu trawienie pokarmów i wydalanie resztek może przebiegać prawidłowo. Na czym polega kiszenie warzyw Kiszenie to sposób na zakonserwowanie warzyw. Zazwyczaj, aby ukisić warzywa, wkłada się je do naczynia, dodaje sól i zalewa wodą. Kiedy warzywa stoją tak w temperaturze pokojowej, w naczyniu rozpoczyna się proces fermentacji mlekowej. Bakterie mlekowe rozkładają cukry wchodzące w skład warzyw do kwasu mlekowego. Kwas mlekowy sprawia, że warzywa nie pleśnieją ani nie gniją, tylko zachowują swoją sprężystość i kolor oraz walory odżywcze na dłużej, zyskują przy tym charakterystyczny kwaśny smak. Kiszone warzywa wzmacniają odporność organizmu i zwalczają wolne rodniki Kiszenie sprawia, że ilość witaminy C w warzywach zwiększa się. Dzięki temu jedzenie kiszonek to doskonały sposób na zwiększenie odporności organizmu. Witamina C, jako przeciwutleniacz, zwalcza też wolne rodniki odpowiedzialne za przyspieszony proces starzenia się organizmu oraz rozwój nowotworów. Antyutleniaczem jest także obecna w kiszonych warzywach witamina E. Kiszone warzywa działają jak naturalny probiotyk Kwas mlekowy ma znaczenie dla odbudowy po chorobach i utrzymania prawidłowej flory bakteryjnej jelit, jest naturalnym probiotykiem. Dobre bakterie obecne w jelitach ułatwiają trawienie pokarmu oraz wydalanie jego resztek. Kwas mlekowy wspomaga w ten sposób naturalny proces oczyszczania organizmu, a przy tym zapobiega zaparciom oraz biegunkom. Kiszone warzywa poprawiają wygląd skóry, włosów i paznokci Kiszonki zawierają także witaminy z grupy B: B1, B2, B6, B12 . Witaminy te warunkują prawidłową pracę układu nerwowego, zapobiegają zaburzeniom koncentracji i pamięci, problemom ze snem,... ©Leonid Nyshko/Fotolia Bakłażan, czyli gruszka miłości. Pobudza, odchudza, zwalcza cholesterol Bakłażan, gruszka miłości, oberżyna, psianka podłużna, bakman – 5 nazw, 1 warzywo, niezliczone właściwości zdrowotne. Bakłażan pomaga w odchudzaniu, działa w profilaktyce chorób układu krążenia i nowotworów, a przy tym zawiera mnóstwo witamin, które wzmacniają cały organizm. Poza tym z powodzeniem może zastąpić kawior na romantycznej kolacji... Bakłażan, gruszka miłości, oberżyna, psianka podłużna, bakman – 5 nazw, 1 warzywo, niezliczone właściwości zdrowotne. Bakłażan pomaga w odchudzaniu, działa w profilaktyce chorób układu krążenia i nowotworów, a przy tym zawiera mnóstwo witamin, które wzmacniają cały organizm. Poza tym z powodzeniem może zastąpić kawior na romantycznej kolacji... Wartość odżywcza bakłażanów Bakłażany słyną z dwóch właściwości – są niskokaloryczne (ok. 24 kcal w 100 g) i wysokobłonnikowe (zawierają 3,4 g błonnika na 100 g, czyli więcej niż jabłko czy gruszka). Za jego charakterystyczny granatowy kolor odpowiadają przeciwutleniacze ( antyoksydanty ), które także pełnią niebagatelną rolę w organizmie – hamują procesy starzenia i zapobiegają powstawaniu komórek rakowych. Aż 90% procent bakłażana to woda. Węglowodanów jest w nim tylko 2%. Bakłażan zawiera też niewielkie ilości tłuszczów, są to jednak głównie tłuszcze zdrowe – kwasy tłuszczowe jednonienasycone i wielonienasycone, omega-3 i omega-6. Oprócz tego znajduje się w nim białko, szereg witamin (A, D, E, K, C, B1, B2, B3, B6, B12) i takie składniki odżywcze, jak np. fosfor, magnez, wapń, potas, sód i fitosterole. Nie zawiera natomiast cholesterolu – przeciwnie, zapobiega jego odkładaniu się w tętnicach. Kto powinien jeść bakłażany? Bakłażany są wskazane dla osób z chorobami układu krążenia – nie tylko ze względu na zdolność zapobiegania miażdżycy, ale również dlatego, że obniżają ciśnienie krwi. Poza tym są świetnym składnikiem diety odchudzającej – zawierają mało kalorii, a przy tym są sycące i bogate w witaminy . Bakłażany zalecane są też jako element profilaktyki chorób nowotworowych i uzupełnienie terapii antybiotykowej (właściwości detoksykacyjne). Poza tym nie bez przyczyny zyskały miano gruszek miłości – to afrodyzjaki, które wzmagają pożądanie i... Małgorzata Rozenek-Majdan Ślub od pierwszego wejrzenia Trendy w koloryzacji włosów na wiosnę i lato 2022. Te odcienie robią mocne wrażenie Dopamine dressing to najgorętszy trend sezonu. Obłędną koszulę w stylu Małgorzaty Rozenek-Majdan kupisz w Sinsay za 39,99 Klaudia Halejcio w najmodniejszych spodniach tego lata. Podobne kupisz w Sinsay za 35 zł Urszula Jagłowska-Jędrejek Anna Lewandowska w modnym swetrze ponad tysiąc złotych. W Sinsay kupisz podobny za 50 złotych! Aleksandra Skwarczyńska-Bergiel Najmodniejsze buty na wiosenno-letni sezon. Te modele ma w szafie każda it-girl
Większość z nas ma swoje sprawdzone przepisy na kiszenie ogórków, ale nierzadko sięgamy po inspiracji od kulinarnych osobistości. Przepis na przetwory z ogórków siostry Anastazji są tego najlepszym przykładem. Kiszenie ogórków daje nam przecież niemal nieskończone pole do eksperymentowania. Zobaczcie nasze 3 pomysły na kiszenie ogórków według siostry Anastazji! Kiszone ogórki to obowiązkowe przetwory w ciągu lata. Takie domowe przetwory smakują dużo lepiej, a zrobione samodzielnie w dużej ilości opłacają się bardziej, niż kupowanie słoików w sklepie. I wcale nie jest to takie trudne, przecież przygotowanie tak lubianych małosolnych to kilka chwil roboty! Wiosnę otwierają ogórki małosolne, koniec lata to czas na zamykanie w słoiku ogórków konserwowych i kiszonych, z dodatkami czy bez. Jak zatem zabrać się za ogórki do słoików? Przygotowaliśmy przepis na przetwory z ogórków siostry Anastazji w trzech wersjach, które różnią się miedzy sobą rodzajem zalewy. Ich ogromną zaletą jest to, że dodatki możemy modyfikować według preferencji. Kiszenie ogórków to obowiązkowa czynność w kuchni w ciągu lata. Takie domowe przetwory smakują dużo lepiej, a zrobione samodzielnie w dużej ilości opłacają się bardziej, niż kupowanie słoików w sklepie. Domowe kiszone ogórki są pyszne. I wcale nie jest to takie trudne, przecież przygotowanie tak lubianych małosolnych to kilka chwil roboty! Wiosnę otwierają ogórki małosolne, koniec lata to czas na zamykanie w słoiku ogórków konserwowych i kiszonych, z dodatkami czy bez. Kiszenie ogórków - jak kisić ogórki? Jak zrobić ogórki kiszone, żeby były pyszne? Często w kontekście kiszenia pojawia się również pytanie, jak kisić ogórki, żeby były twarde. Przede wszystkim ważne jest, żeby wybrać dobre ogórki. Najlepsze będą małe, twarde egzemplarze – duże ogórki mogą bo ukiszeniu stać się miękkie i niesmaczne. Warto sprawdzić dokładnie, czy skórki ogórków nie są uszkodzone, zgniłe lub spleśniałe – jeden niedobry ogórek może sprawić, że cała kiszonka się zepsuje i będzie do wyrzucenia. Do ogórków w każdym z naszych przepisów wykorzystujemy trzy podstawowe dodatki – czosnek, koper i chrzan. Kiszenie ogórków – ile soli i innych dodatków? Ilość czosnku dodawanego do ogórków powinna być uzależniona od waszych preferencji, ale nie może to być mniej niż 1-2 ząbki czosnku na słoik. Czy obierać czosnek do kiszenia ogórków? I tutaj odpowiedź jest bardzo prosta. Czosnku do ogórków nie trzeba obierać, wystarczy przekroić każdy ząbek. Czosnek nie tylko nada ogórkom charakterystyczny smak, ale dzięki swoim właściwościom bakteriobójczym zapobiegnie zepsuciu się kiszonki. Kolejnym dodatkiem do ogórków jest koper. Do każdego słoika warto włożyć co najmniej kilka gałązek. Najlepszy będzie koper w postaci łodyżek z kwiatami. Kiszenie ogórków nie mogłoby się udać także bez kawałka chrzanu lub jego liści. Dodatek chrzanu sprawia, że ogórki będą po ukiszeniu aromatyczne i pyszne. Wiele osób dodaje też do ogórków liście dębu lub czarnej porzeczki. Sprawiają one, że ogórki są jędrne i twarde po ukiszeniu. Bardzo ważnym dodatkiem do ogórków są przyprawy. Podstawą jest sól. Ile soli do ogórków kiszonych użyć? Przyjmijmy proporcję 1 łyżka soli na 1 litr wody. Sól konserwuje naszą kiszonkę i dodaje jej smaku. Kiszenie ogórków – w czym kisić ogórki? Ogórki możemy kisić w różnych naczyniach. Jeśli chcemy jeść je na bieżąco, najczęściej jako ogórki małosolne, warto zakisić je w dużym kamionkowym naczyniu. Takie naczynie zwykle ma pojemność kilku litrów, więc zmieści się w nim sporo ogórków. Do tego zwykle zaopatrzone jest w pokrywkę i szczypce, które pomagają wyciągnąć ukiszone ogórki. Z kolei ogórki na zimę kisimy w słoikach. Wybierzmy słoiki o pojemności 1 litra, w których z łatwością umieścimy odpowiednią ilość ogórków. Takie ogórki w słoiku, otwartym w środku zimy można wykorzystać zarówno do kanapek czy sałatki, jak i przygotowania zupy ogórkowej. Jak zatem zabrać się za ogórki do słoików? Przygotowaliśmy przepisy na ogórki siostry Anastazji, które różnią się miedzy sobą rodzajem zalewy. Ich ogromną zaletą jest to, że dodatki możemy modyfikować według preferencji. Ogórki kiszone - zimna zalewa do kiszenia ogórków Bazą do tego, jak i pozostałych dwóch przepisów są ogórki, czosnek, koper i chrzan. Jeśli do kiszenia ogórków nie zabierasz się pierwszy raz, z pewnością masz swoje sprawdzone proporcje. Przepis na ogórki kiszone zalewane zimną wodą zaczynamy od ułożenia umytych ogórków pionowo w słoikach, na których dnach umieszczamy koper, obrany chrzan i czosnek w ząbkach. Pozostała nam do przygotowania zalewa – w tym przypadku zimna. Przygotowujemy ją mieszając przegotowaną zimną wodę – litr - z łyżką soli. Zalewę wlewamy do słoików, zakręcamy i odstawiamy ogórki. Sprawdź też nasz przepis na ogórki w curry Ogórki kiszone - Kiszenie ogórków gorącą zalewą Tu składniki się nie zmieniają, choć oczywiście możemy dodać do słoików to, co lubimy. Zalewę również przygotowujemy z litra wody i łyżki soli. Tym razem jednak wykorzystamy gorącą zalewę. Po wlaniu jej do słoików, zakręcamy, odstawiamy na 5-6 dni. Po tym czasie słoiki pasteryzujemy przez około 2 minuty. Ogórki kiszone wrzącą zalewą Również i w tym przepisie zarówno dodatki do ogórków, jak i składniki zalewy pozostają takie same. Różni się natomiast sposób kiszenia ogórków – tym razem nie zamykamy ich w słoikach od razu. Najpierw na do kamionkowego naczynia układamy dodatki – chrzan, koper, czosnek, układamy ogórki poziomo, warstwami na przemian z dodatkami. Całość zalewamy roztworem przygotowanym z litra wrzącej wody z łyżką soli. Naczynie przykrywamy ściereczką, na to kładziemy spodek i obciążamy. Gotowe, ukiszone przekładamy do słoików, zalewamy wodą, która pozostała w kamionce i pasteryzujemy. Ogórki kiszone bez wody Myślisz, że o kiszeniu ogórków wiesz już wszystko? Zaskoczymy Cię! Choć nie jest to przepis siostry Anastazji, ten sposób robi ostatnio furorę w internecie. Choć wiele osób zaznacza, że takie ogórki smakują jednak trochę inaczej, jest to dobre rozwiązanie dla osób, które nie mogą przygotować ich w tradycyjny sposób. W tym przypadku zamiast kamionki czy słoika potrzebna nam będzie foliowa torebka, reszta składników pozostaje taka sama. Zaintrygowany? Zobacz przepis na kiszenie ogórków małosolny na sucho i wypróbuj go! Te cztery przepisy to tylko początek! Zobacz naszą galerię z przepisami na przetwory z ogórków w aż 16 odsłonach! Ogórki kiszone są nie tylko smaczne, ale i bardzo zdrowe. Ile kalorii ma ogórek kiszony? 100 g ogórków kiszonych to około 10 kcal. Możemy więc jeść kiszonki bez obaw, nawet gdy jesteśmy na diecie. Kiszenie ogórków jest proste i poradzi z nim sobie nawet początkujący kucharz - sprawdźcie sami!
Ogórki kiszone bardzo często goszczą na polskich stołach, a receptura używana do kiszenia tych warzyw jest przekazywana z pokolenia na pokolenie. Niejednokrotnie pojawiają się one w menu proponowanym dla turystów jako tradycyjny, polski przysmak [1]. I to właśnie tradycja jest głównym powodem, dla którego sięgamy po te warzywa tworząc nasze potrawy. Jednak czy aby na pewno ogórek pochodzi z polskiej ziemi? Uprawa ogórków w Polsce Ogórek jest jednym z najbardziej popularnych warzyw uprawianych na całym świecie należącym do rodziny dyniowatych. Pochodzi z Indii, gdzie do dnia dzisiejszego można spotkać dziko rosnące odmiany ogórka. W Polsce uprawiany jest „na wolnym powietrzu” oraz w szklarniach. Zbiory owoców przypadają na okres od lipca do września. Uprawa ogórków w Polsce obejmuje: ogórki gruntowe – najlepsze do kiszenia, które mają szorstką skórkę,ogórki szklarniowe – są długie, mają gładką skórkę,korniszony – są niedużych rozmiarów, dobrze nadają się do marynowania [2]. Do największych producentów warzyw w Polsce zalicza się przede wszystkim województwo mazowieckie, łódzkie, wielkopolskie i lubelskie. Według badań w 2000 r. uprawy ogórka w Polsce zajmowały ok. 9,9% powierzchni uprawnych w naszym kraju, a na przestrzeni lat obserwuje się stopniowy spadek produkcji ogórków na rzecz warzyw uprawianych na małych powierzchniach [3]. Ceny ogórków W ofercie sklepów mamy dostęp do produktów z upraw konwencjonalnych oraz ekologicznych. Ceny warzyw i owoców na rynku charakteryzują się sezonowością oraz są uzależnione od tego z jakiej uprawy pochodzą. Co ciekawe różnice w cenach ogórków w zależności od pochodzenia (z uprawy zwykłej lub ekologicznej) nie różnią się istotnie między sobą. [5] Na polskim rynku warzyw cena za 1 kg ogórków zielonych wynosi średnio 4 zł. [6] Wymagania ogórków do wzrostu Ze względu na swoje pochodzenie ogórki mają duże wymagania cieplne. Najbardziej wymagający jest czas kiełkowania, gdy optymalną temperaturą do rozwoju nasion jest ok. 30°C (później ok. 20-25°C). Miejsce do uprawy ogórka powinno być zatem dobrze nasłonecznione, zabezpieczone o silnego wiatru, zlokalizowane na równym terenie. Co więcej, ogórki mają także wysokie wymagania glebowe. Najlepiej rosną na glebach ciemnych, zawierających próchnicę i substancje organiczne, które dobrze zatrzymują wodę. Prawidłowe przygotowanie gleby i zapewnienie optymalnej temperatury do wzrostu pozwala nasionom kiełkować szybciej i silniej, dzięki czemu łatwiej im konkurować z chwastami [7]. © Andrii Posonskyi / 123RF Ogórki mają również duże wymagania dotyczące nawadniania – odpowiednia ilość dostarczanej wody zapewnia prawidłowe stężenie fosforu, potasu, wapnia, które są niezwykle istotne w procesie rozwoju owoców. Ogórki powinno nawadniać rano – zapobiega to rozwojowi chorób rośliny takich jak mączniak rzekomy lub kanciasta plamistość [8]. Do głównych patogenów atakujących ogórki należą: parch dyniowatych, wirus mozaiki zwykłej ogórka, antraknoza, kanciasta plamistość, mączniak prawdziwy oraz mączniak rzekomy. Kiszenie ogórków – proces fermentacji mlekowej Ogórki składają się w dużej ilości z wody. Z tego powodu w surowym stanie są warzywami o małej trwałości przechowalniczej. Kiszenie jest jednym z najstarszych sposobów na przedłużenie trwałości produktów spożywczych opartym na beztlenowym procesie fermentacji mlekowej. Polega on na przekształcaniu węglowodanów do kwasu mlekowego przez bakterie fermentacji mlekowej (Lactobacillus), które wchodzą w skład naturalnej mikroflory przewodu pokarmowego człowieka. Podczas kiszenia zmienia się skład chemiczny ogórków – wzrasta zawartość kwasu mlekowego, witamin z grupy B (B1, B2, B3, B6) oraz sodu. Spada natomiast zawartość witaminy C oraz potasu [9]. Dobra jakość owoców wybieranych do kiszenia O dobrej jakości ogórków przeznaczonych do kiszenia decyduje kilka cech. Przy wyborze surowca warto zwrócić uwagę na kształt warzywa – powinien on być prosty i walcowaty. Skórka o jednolitej, zielonej barwie świadczy o dużej zawartości cukrów i pektyn – jest to gwarancją dobrego smaku i trwałości produktu po przetworzeniu. Bardzo ważne jest, by wybrać odmianę ogórka o małej komorze nasiennej, aby miąższ warzywa nie zmiękł w procesie kiszenia, pozostawiając puste przestrzenie wewnątrz owocu. Odmiany ogórków najczęściej wybieranych do kiszenia w Polsce to odmiana Borus, Julian, Andrus, Octopus i ogórek Śremski. Borus – to średnio wczesna odmiana ogórka, która jest bardzo często używana do kiszenia. Przez cały okres rozwoju zachowuje jednolity, ciemnozielony kolor. Charakteryzuje się małym gniazdem nasiennym, dzięki czemu nie ma tendencji do powstawania pustych przestrzeni wewnątrz owocu. Dzięki temu ogórki odmiany Borus po kiszeniu zachowują odpowiednią twardość i jędrność. Julian – podobnie jak Borus jest średnio wczesną odmianą wykorzystywaną do kiszenia o długich owocach. Posiada skórkę pokrytą brodawkami oraz nie dużą komorę nasienną. Jedną z największych zalet odmiany Julian jest wysoka odporność na szkodniki atakujące ogórki (mączniak rzekomy, parch dyniowatych), dzięki czemu nie wymaga używania silnych środków ochrony roślin. Andrus – także zaliczany do odmian średnio wczesnych ogórka. Ogórki tej odmiany posiadają zieloną skórkę o delikatnym połysku. Cechuje się także dużą odpornością na patogeny (mączniak rzekomy), dobrą plennością oraz łatwością w uprawie. Octopus – tak jak jego poprzednicy jest średnio wczesną odmianą ogórka. Jest odporny na mączniaka rzekomego i wirusa mozaiki ogórka. Ogórki Octopus dość szybko wchodzą w okres owocowania i wydają bardzo obfite plony. Śremski – jest średnio wczesną odmianą ogórka, którą charakteryzuje brak goryczki w smaku owoców. Ogórki tej odmiany są kształtne, posiadają jasnozieloną skórkę oraz małą komorę nasienną. [10] Przygotowania do kiszenia ogórków Kiszenie należy rozpocząć do 7-8h po zerwaniu ogórków (zapobiega to rozpoczęciu się procesów niszczenia). Z tego powodu warto kupować je z samego rana, od zaufanego producenta, który gwarantuje pewny i świeży towar. Oprócz zakupu dobrej jakości surowca ważny jest także odpowiedni dobór przypraw. Do kiszenia ogórków najczęściej używany jest chrzan, czosnek, koper i sól. Niektóre receptury uwzględniają dodatkowo liście laurowe, ziele angielskie lub liść wiśni/czarnej porzeczki. Przyprawy nadają smak i aromat naszym przetworom oraz zapobiegają rozwojowi pleśni. [11] Warto zaznaczyć, że woda używana do kiszenia ogórków nie powinna być zwykłą „kranówką”. Należy zaopatrzyć się w wodę źródlaną ze sklepu, gdyż nie zawiera ona tak dużej ilości chloru jak woda wodociągowa. Zadbajmy o to, aby była ona lekko przegotowana, a nie zagotowana – zapobiega to wydzieleniu się nadmiernej ilości tlenu. Delikatnie ostudzoną wodę solimy – najlepiej sprawdza tutaj się sól kamienna, która sprzyja lepszej fermentacji [12]. Ogórki małosolne vs ogórki kiszone W sezonie letnim można również usłyszeć o ogórkach małosolnych. Czym różnią się od tych kiszonych? Są gotowe szybciej, choć sposób ich przygotowania jest dokładnie taki sam. Różnią się także smakiem – ogórki kiszone mają bardziej wyrazisty, intensywny smak. Ogórki małosolne są gotowe do jedzenia już po 3 dniach od przygotowania. Najczęściej spożywamy je jako dodatek do kanapek lub potraw obiadowych. [13] Wady ogórków kiszonych i zagrożenia związane ze spożywaniem żywności fermentowanej Żywność fermentowana znana jest z pozytywnego wpływu na nasze zdrowie. Nie możemy jednak zapomnieć, że każdy produkt ma także negatywne cechy. Jedną z największych wad ogórków kiszonych jest znaczna utrata witaminy C w procesie fermentacji. Warzywa i owoce są jedynym źródłem tej witaminy w żywności – pełni ona funkcje przeciwutleniające, wspomaga pracę układu odpornościowego, bierze udział w syntezie wielu ważnych związków w naszym organizmie (np.: hormonów, niektórych neuroprzekaźników). Pickled cucumbers, small marinated pickles, gherkins Wysoka zawartość soli w kiszonych ogórkach sprawia, że nie wszystkie osoby mogą się nimi swobodnie delektować. Ze względu na zwiększoną zawartość sodu osoby z nadciśnieniem tętniczym i chorobami nerek powinny ograniczać spożywanie kiszonek. Produkty fermentowane są także źródłem amin biogennych, które spożywane w nadmiernych ilościach mogą być przyczyną zatruć pokarmowych i alergii. Za najbardziej toksyczne aminy biogenne uznaje się tyraminę oraz histydynę. [14] Warto pamiętać, że oprócz bakterii fermentacji mlekowej w kiszonych przetworach znajduje się także niekorzystna flora mikrobiologiczna, m. in. Pseudomonas, Escherichia coli, Enterobacter cloacea oraz grzyby. W wyniku nieprawidłowego sposobu przygotowania produktów poddawanych fermentacji istnieje ryzyko rozwoju drobnoustrojów chorobotwórczych oraz pojawienia się pleśni [15, 16]. Wartości odżywcze ogórków kiszonych Ogórki kiszone są produktem niskokalorycznym – w 100g produktu zawierają 12 kcal. Dostarczają nam one kwas mlekowy, powstający w wyniku fermentacji oraz witaminy z grupy B – witaminę B1, B2, B3 i B6. Są także źródłem bakterii probiotycznych, które wywierają korzystny wpływ na funkcjonowanie naszego organizmu. Tabela wartości odżywczej ogórków kiszonych – źródło: U. S. Departament of Agriculture, Food Data Centrum [16] Woda96,73gEnergia12 kcalBiałko0,59gTłuszcze0,16gWęglowodany2,16gBłonnik0,7gCukry1,38gWapń14mgŻelazo0,22mgMagnez12mgFosfor21mgPotas136mgSód2mgCynk0,17mgMiedź0,071mgSelen0,1mgWitamina C3,2mgTiamina0,031mgRyboflawina0,025mgNiacyna0,037mgWitamina B60,051gFoliany14ugKwas foliowy0ugCholina5,7mgWitamina B120ugWitamina A4ugRetinol0ugBeta – karoten31ugAlfa – karoten8ugLikopen0ugLuteina + zeaksantyna16ugWitamina E0,03ugWitamina D0ugWitamina K0,013ugNasycone kwasy tłuszczowe (całkowicie)0,013g4:00g6:00g8:00g10:00g12:00g14:00,002g16:00g18:00,002gKwasy tłuszczowe jednonienasycone (całkowicie)0,002g16:10g18:10,002g20:10g22:10gKwasy tłuszczowe wielonienasycone (całkowicie)0,003g18:20,002g18:30,002g18:40g20:40g20:5 n-3 (EPA)0g22:5 n-3 (DPA)0g22:6 n-3 (DHA)0gCholesterol0mgAlkohol0gKofeina0mg Porównanie ogórków świeżych i kiszonych Porównując świeże ogórki do tych kiszonych można zaobserwować kilka różnic. Świeże owoce zawierają więcej witaminy C, której ilość w kiszonych przetworach znacznie maleje. Podczas procesu fermentacji zmienia się także pH produktu – największy spadek pH obserwuje się w 10 dniu po kiszeniu ogórków w stosunku do początkowej wartości (jest to zmiana nawet o ok. 40%) [8]. Ogórki kiszone w sklepach – kiszenie i kwaszenie – czy to ten sam proces? Z perspektywy technologa żywności kiszenie i kwaszenie to ten sam proces, podczas którego z węglowodanów powstaje kwas mlekowy. Jednak jest pewna różnica pomiędzy tymi procesami, która znacząco wpływa na walory smakowe gotowych ogórków kiszonych. Kiszenie jest procesem, w którym udział biorą naturalne bakterie fermentacji mlekowej. Mikroflora jest zróżnicowana i zachodzi spontanicznie. Kwaszenie jest procesem fermentacji mlekowej, w której wykorzystuje się wyselekcjonowane szczepy mikroorganizmów oraz katalizatory, które mają przyspieszać działanie bakterii. Cała reszta naturalnej mikroflory ulega zniszczeniu w czasie produkcji. Różnica między kiszeniem i kwaszeniem powoduje, że domowe przetwory mają zdecydowanie bardziej intensywny smak i aromat w porównaniu do sklepowych produktów. © Jacek Nowak / 123RF Ogórki kiszone w sklepach Na sklepowych półkach nie brakuje ogórków kiszonych – znajdziemy je w plastikowych wiaderkach, słoikach, beczułkach lub w szczelnie zamkniętych woreczkach. Niestety, są to najczęściej produkty kwaszone, czyli powstałe z użyciem katalizatora. Jest on stosowany w celu przyspieszenia produkcji. Jeśli decydujemy się na kupno ogórków kiszonych warto udać się do sklepu ze zdrową żywnością i dokładnie przeczytać etykietę produktu,na której wyraźnie zaznaczone będzie, że produkt jest kiszony. Ogórki kiszone – korzystny wpływ na zdrowie Ogórki kiszone jako źródło bakterii probiotycznych Ogórki kiszone zaliczane są do produktów fermentowanych, zawierających probiotyczne bakterie fermentacji mlekowej. Bakterie te zapewniają równowagę mikrobiologiczną w przewodzie pokarmowym człowieka. Zasiedlają one nasze jelita, zapobiegając rozwojowi niekorzystnej flory bakteryjnej, posiadają zdolność obniżania pH jelit oraz wytwarzają bakteriocyny uniemożliwiające rozwój patogenów w przewodzie pokarmowym. Bakterie fermentacji mlekowej posiadają też właściwości przeciwutleniające. Umożliwiają one prawidłową pracę organizmu i chronią przed uszkodzeniem komórek przez wolne rodniki. Wśród substancji antyoksydacyjnych wytwarzanych przez probiotyki znajdziemy kwas foliowy, glutation oraz maślan. Co więcej, probiotyki są pomocne w walce z biegunką (wpływają na jej częstotliwość i czas trwania), wspierają pracę układu odpornościowego i zapobiegają rozwojowi nowotworów (szczególnie jelita grubego). Dowiedziono także, że bakterie fermentacji mlekowej mają korzystny wpływ na przebieg wrzodziejącego zapalenia jelita grubego oraz są używane jako wsparcie w terapii chorób metabolicznych, takich jak cukrzyca typu 2 [15,17, 18]. Ogórki kiszone vs depresja Szerokie zastosowanie żywności probiotycznej w leczeniu chorób dotyczy także schorzeń neurologicznych i psychiatrycznych. Stwierdzono, iż bakterie fermentacji mlekowej potrafią zwiększać produkcję neuroprzekaźnika GABA (kwas gamma aminomasłowy). Neuroprzekaźnik ten wpływa na rozluźnienie mięśni oraz hamuje pobudzenie komórek nerwowych. Wykazuje on działanie podobne do działania leków przeciwlękowych stosowanych w terapii depresji [19]. Podsumowanie Kiszenie ogórków jest polską tradycją od pokoleń. Czas przeznaczony na przygotowanie tych przetworów może być rewelacyjną okazją do wspólnego spędzenia pięknych chwil w gronie rodziny. Może to być również niepowtarzalna szansa na zdobycie sekretnych sposobów naszej babci na najlepszy na świecie smak ogórków kiszonych… Korzyści płynące ze spożywania kiszonek są naprawdę duże. Ogórki kiszone pomogą nam zadbać o zdrowie jelit i wzbogacą naszą naturalną mikroflorę jelitową, która odgrywa ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu immunologicznego. Jest to równoznaczne z większą odpornością naszego organizmu na niekorzystne działanie bakterii, wirusów oraz innych drobnoustrojów chorobotwórczych. Jeżeli sami nie mamy czasu, aby przygotować domowe ogórki kiszone w naszym domu nie kierujmy się po ich zakup do najbliższego supermarketu. Warto znaleźć sklep ze zdrową lub ekologiczną żywnością, gdzie mamy dostęp do przetworów o lepszej jakości, przygotowanych z surowców pochodzących od uczciwych i sprawdzonych sprzedawców. Zwróć uwagę, by ogórki faktycznie były „kiszone” czyli fermentowane naturalnie, a nie „kwaszone” z dodatkiem katalizatora przyspieszającego proces fermentacji. Piśmiennictwo: [1] Truszkowski, W (2019). Uwarunkowania bezpieczeństwa i jakości żywności w Polsce. W: W. Truszkowski. P. Sosna. Monografia naukowa. Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. [2] Chrząszcz, A. (2019). Pobrane z: Ogórek warzywo – właściwości, witaminy i wartości odżywcze ogórka. (data dostępu – [3] Ciesielska, B., Wawrzyniak, J., (2013). Zmiany w produkcji warzywniczej w Polsce w latach 1997-2012. Journal of Agribusiness and Rural Development, z. 3 (29), s. 17-27. [4] Łuczka-Bakuła, W. Smoluk-Sikorska, J. (2008). Porównanie poziomu cen warzyw ekologicznych i konwencjonalnych. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. Vol. 53, nr 4, s. 6-8. [5] Pobrane z: Ile kosztują ogórki w Polsce? (data dostępu – [6] Babik, J., Dobrzyński, A., Kosson, R., Robak, J., Szweda, J. (2005). Metodyka Integrowanej Produkcji Ogórka Gruntowego. Metodyki Integrowanej Produkcji -Integrowana Produkcja Urzędowo Kontrolowana. PIORIN Warszawa. 1-26. [7] Elkner, K. Pobrane z: Jakość ogórków kiszonych (cz. I). Hasło ogrodnicze, 08/2004. (data dostępu – [8] Migut, D., Gorzelany, J., Wołowiec, A. (2018). Ocena wybranych właściwości chemicznych świeżych i kiszonych ogórków gruntowych. Inżynieria Przetwórstwa Spożywczego. 2018, 3(27), s. 33-39. [9] Zielona oaza (2017). Pobrane z: Jakie ogórki do kiszenia wybrać. (data dostępu – [10] Ptaszyńska, A. Pobrane z: Jak kisić ogórki? Sprawdzony przepis na kiszenie ogórków. (data dostępu – [11] Lokales, M. (2018). Pobrane z: 5 porad jak kisić ogórki. W (data dostępu – [12] Moje gotowanie. (2020). Pobrane z: Ogórki małosolne czy kiszone? Bardzo proste! (data dostępu – [13] Wójcicki, M., Świder, O. (2020). Pobrane z: Aminy biogenne w fermentowanej żywności. (data dostępu – [14] Ziółkowska, A. Pobrane z: Żywność fermentowana – właściwości, działanie i zastosowanie żywności fermentowanej. (data dostępu – [15] Zaręba, D., Ziarno, M. (2011). Alternatywne probiotyczne napoje warzywne i owocowe. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna : czasopismo poświęcone zagadnieniom badań ochrony zdrowia i środowiska. 0365-9445. T. 44, nr 2 (2011), s. 160-168.
Ogórki kiszone zawierają wiele korzystnych dla zdrowia składników odżywczych. Są również niskokaloryczne i bardzo smaczne. Jak kisić ogórki, jak wzbogacić ich smak i co można zyskać regularnie je spożywając? Ogórki kiszone - dlaczego warto je jeść?Ogórki kiszone mają dobroczynny wpływ na nasz organizm. Wspomagają odporność, działanie układu pokarmowego, obniżają poziom cholesterolu we krwi, są znakomitym źródłem witamin oraz mikro- i makroelementów. W 100 gramach ogórków kiszonych znajduje się 11 kcal oraz:Białko - 1,0 gTłuszcze - 0,1 gkwasy tłuszczowe nasycone - 0,03 gkwasy tłuszczowe jednonienasycone - 0,0 gkwasy tłuszczowe wielonienasycone - 0,04 gCholesterol - 0,0 mgWęglowodany - 1,9 gBłonnik pokarmowy - 0,5 gOznacza to, że ogórki kiszone oprócz doskonałego smaku są bardzo dietetyczne, mają niską kaloryczność, mało tłuszczu i dużą ilość błonnika. Jakie jeszcze mają właściwości?Ze względu na zawartość błonnika, który daje uczucie sytości, kiszone ogórki mogą zapobiegać zaparciom, a także zmniejszać poziom cholesterolu; są polecane osobom odchudzającym usunąć z organizmu nadmiar wody i wspomagają oczyszczanie z źródłem witamin C i K; ta ostatnia odpowiada za krzepnięcie krwi oraz gospodarkę wapniową organizmu. Wiele osób cierpi na niedobory tej witamy, ponieważ nie jest ona obecna w większości standardowego menu - znajduje się tylko w produktach źródłem witaminy witaminy A, która reguluje pracę tarczycy i wspiera izotiocyjaniany, czyli substancje, które mają działanie inne cenne mikro- i makroelementy, takie jak sód, potas, wapń, fosfor i wszystkie produkty poddane procesowi fermentacji, ogórki zawierają kwas mlekowy i dużą ilość probiotyków. Bakterie mlekowe wpływają na ich smak, poprawiają pracę jelit, podnoszą odporność i oczyszczają licznych prozdrowotnych właściwości, nie wszyscy mogą jeść ogórki kiszone. Ich spożycie powinny ograniczyć osoby z nadciśnieniem tętniczym, ponieważ kiszonki zawierają dużo sodu. Natomiast dla osób cierpiących na przewlekłe choroby układu pokarmowego lub wrzody żołądka ogórki kiszone są kiszone dla dzieci?Ze względu na dużą zawartość soli w ogórkach kiszonych wielu rodziców ma wątpliwości, czy można włączyć je do diety dziecka. Stosując się kilku zasad można podać je dzieciom, które ukończyły 1. rok życia. Przede wszystkim najlepiej kisić ogórki samemu (wtedy można nieco ograniczyć ilość soli), przed podaniem kiszonek dziecku warto opłukać je z zalewy, a nawet obrać ze skórki. I warto pamiętać, że ten rarytas możemy podawać maluchowi raz na kilka dni w ograniczonej ilości. W ten sposób zapoznamy go ze smakiem, dostarczymy wartościowych składników odżywczych, a nie przesadzimy z solą. Ogórki kiszone - najlepsze odmiany do kiszeniaZanim zaczniemy kisić ogórki, dobrze jest zorientować się w odmianach, które najlepiej się do tego nadają. Do kwaszenia zimową porą odpowiednie będą tak zwane kwaszeniaki - czyli ogórki o wydłużonym, cylindrycznym kształcie, z cienką skórką gęsto pokrytą wystającymi brodawkami. Powinny posiadać niewielką (właściwie im mniejszą, tym lepiej) pustą komorę nasienną, z zaznaczonymi w niewielkim stopniu zalążkami przyszłych tego, że polecana jest właśnie ta odmiana, warto dodać, że kwaszeniaki różnią się między sobą. Mogą mieć inny kolor, bardziej lub mniej widoczne smugi w białym kolorze, czy inną gęstość brodawek. Nie jest to jednak bardzo istotne - zasada jest taka, żeby nie mieszać odmian podczas ogórków - przepisSkładniki:1 kg ogórków2 litry wody2 łyżki soli kamiennej (z górką)3 niewielkie kawałki (ok. 3 cm) korzenia chrzanu6 ząbków czosnku3 gałązki kopru z koszyczkami kwiatowymiPrzygotowanie: Kiszenie ogórków zaczynamy od zakupu właściwej odmiany. Następnie ogórki myjemy pod bieżącą wodą i starannie oczyszczamy. W garnku gotujemy 2 litry wody, dodajemy do niej sól. Czekając aż woda nieco się przestudzi, zapełniamy 3 słoiki jednolitrowe przygotowanymi ogórkami i dodatkami - chrzanem, czosnkiem, koper. Staramy się możliwie jak najlepiej wypełnić słoik ogórkami, by maksymalnie wykorzystać przestrzeń słoika. Następnie zalewamy słoik ciepłą, osoloną wodą. Zakręcamy słoje i odstawiamy je na kilka godzin, stawiając je do góry dnem (takie ustawienie sprawi, że zamknięcie będzie bardziej szczelne). Po upływie kilku godzin należy przenieść ogórki w ciemne miejsce ze stałą temperaturą. Po upływie około 3-4 dni powstaną ogórki małosolne, a po mniej więcej 2 tygodniach kiszone. Ciekawostka dotycząca urozmaicenia smaku: Smak ogórków można urozmaicić dodając do nich nieco bardziej wyszukanych przypraw. Jeśli macie ochotę wyjść poza standard, to warto poza koprem i czosnkiem dodać liście czarnej porzeczki, dębu lub winogron. Nadają one ogórkom - w czym je kisić?Ogórki kisimy w słoikach - najlepsze są tak zwane wecki z gumkami. Ważne, by miały odpowiednią wielkość - polecamy raczej wybór większych, niż mniejszych. Zanim zaczniemy kisić w nich ogórki, powinno się je wyparzyć (gumki można wygotować).
Owoce i warzywa to niewątpliwie ważny element zdrowej diety, a ich spożywanie przynosi bardzo wiele korzyści. Są świetnym źródłem substancji aktywnych biologicznie. W tej grupie związków znajdują się antyoksydanty (między innymi polifenole, witaminy A,C i E, karotenoidy, selen, chlorofiliny, glutation, fityniany), które hamują działanie wolnych rodników. Wolne rodniki oddziałują między innymi z kwasami nukleinowymi, białkami, lipidami i węglowodanami i mogą prowadzić do uszkodzeń komórek, co może indukować rozwój komórek nowotworowych. Zapobiegają reakcjom utleniania i ograniczają działanie katalizatorów procesów oksydacji. Wolne rodniki mogą być czynnikiem rozwoju chorób takich jak miażdżyca, cukrzyca, zaćma i wspomniane nowotwory. Spożywanie produktów bogatych w przeciwutleniacze jest elementem walki z wieloma chorobami. Inne cenne substancje bioaktywne, których źródłami są owoce i warzywa to biopierwiastki, pektyny, kwasy organiczne, czy regulujący motorykę jelit błonnik pokarmowy. Owoce i warzywa w dużym stopniu pokrywają zapotrzebowania na witaminy i sole mineralne zapobiegając powstawaniu niedoborów. [1] Zatem owoce, warzywa i ich przetwory powinny znaleźć się w każdej diecie w odpowiednich proporcjach. Czy osoby chore na cukrzycę typu 1 mogą spożywać owoce i warzywa bez ograniczeń? W diecie diabetyków ogranicza się spożywanie owoców, ponieważ są bogate w węglowodany łatwo przyswajalne, głównie fruktozę, która zostaje szybko wchłaniana i niemalże natychmiast podnosi gwałtownie stężenie glukozy we krwi. Fruktoza do transportu do komórek nie wymaga insuliny. Nadmiar owoców w diecie cukrzyka utrudnia wyrównanie cukrzycy, gdyż owoce podnoszą glikemię na krótko i podobnie jak słodycze przy większej dawce insuliny mogą wywołać efekt niedocukrzenia. (insulina działa nadal, gdy cukier z owoców jest już wykorzystany). Konieczne jest zapobieganie wahaniom glikemii, dlatego zaleca się równomierne spożywanie węglowodanów złożonych w ciągu doby, a ich ilość w poszczególnych posiłkach powinna być podobna w każdy dzień. [2] Owoce Nie należy całkowcie eliminować spożycia owoców. Zalecana ilość w ciągu dnia dla osób chorych na cukrzycę to 200-300g. Ważne, aby nie spożywać ich na noc, ponieważ mogą skutkować wahaniami stężenia glukozy we krwi. Najlepszym rozwiązaniem jest zjadanie owoców po posiłkach lub jako składnik posiłku a unikanie jedzenia owoców jako przekąska. Posiłek powinien być urozmaicony i bogaty w błonnik, dzięki czemu wchłanianie cukru do krwioobiegu będzie następowało wolniej. Istotna jest forma, w jakiej owoce są zjadane, ponieważ Indeks Glikemiczny produktów naturalnych jest znacznie niższy niż w produktach przetworzonych. Warto wybierać owoce o średnim stopniu dojrzałości, ze skórką. Najlepiej zjadać je w całości, ponieważ im mocniejszy stopień rozdrobnienia, tym większy IG. [2], [3] Jakie owoce może zjadać chory na cukrzycę? Diabetyk powinien wybierać owoce o niskim Indeksie Glikemicznym: czarna porzeczka jagody truskawki czereśnie wiśnie gruszki morele brzoskwinie nektarynki jabłka śliwki grejpfruty poziomki Warzywa Ich spożycie może być większe niż w przypadku owoców, ponieważ mają niższą kaloryczność, dają większe uczucie sytości i zawierają mniej węglowodanów prostych i nie podnoszą gwałtownie stężenie glukozy we krwi. Zalecana ilość to 350-500g na dobę lub bez ograniczeń. [4] Które warzywa można zjadać częściej? Warzywa, w których ilość węglowodanów przyswajalnych na 100g produktu nie przekracza 3%. Do tej grupy warzyw zaliczamy: brokuły brukselkę kalafior cukinię dynię ogórka kapustę pekińską paprykę pomidory sałatę pora rzodkiewkę selera korzeniowego i naciowego szparagi szpinak kapustę kwaszoną i ogórki kwaszone. Oto kilka zasad, które warto stosować podczas przygotowywania posiłków dla cukrzyka: Spożywaj produkty w naturalnej, nieprzetworzonej postaci. Wybieraj świeże warzywa i owoce i produkty pełnoziarniste o mniejszym stopniu przetworzenia (pełnoziarniste pieczywo, makarony, grube kasze, płatki owsiane górskie), ponieważ im mocniejszy stopień przetworzenia produktów, tym gwałtowniejszy wzrost glikemii po posiłku. Posiłki nie powinny być monotonne. Staraj się komponować posiłki korzystając ze wszystkich dozwolonych dla diabetyka produktów, ponieważ urozmaicenie posiłku obniża IG. Dbaj o odpowiednią ilość białka i tłuszczu w posiłkach. Spożywaj posiłki bogate w kwasy organiczne, fityniany, lektyny, Beta-karoten i błonnik. Prawidłowo prowadź proces obróbki termicznej – pilnuj, aby nie przedłużać czasu gotowania czy pieczenia, ponieważ zbyt długie działanie wysokiej temperatury podnosi IG. [5] Podsumowując, warzywa i owoce są ważnym elementem zdrowej i zbilansowanej diety, również osób z chorobą cukrzycową. Można korzystać z dobrodziejstwa i pozytywnego działania jakie niesie ze sobą ich spożywanie, a jednocześnie należy pamiętać o tym, w jaki najlepiej wkomponowywać je w jadłospis, w jakiej formie najlepiej spożywać owoce i warzywa, w jaki sposób poddawać je obróbce i które owoce i warzywa będą najlepszym wyborem. Warto również skonsultować się z diabetologiem, który pomoże ustalić odpowiednią dla pacjenta dzienną porcję. Chciałbyś wiedzieć więcej? Posłuchaj więcej o cukrzycy typu I. W odcinku Podcastu Stowarzyszenia Spożywo rozmawiają dietetycy: Przemysław Mijal, Artur Wesoły i Żaneta Michalak. Partnerem podcastu jest: Bibliografia: [1] Gwóźdź E., Gębczyński P.: Prozdrowotne właściwości owoców, warzyw i ich przetworów. Post Fitoter, 2015, 16(4), 268-271. [2] Helsley R., [i in.]: Tissue – Specific Fructose Metabolism in Obesity and Diabetes. Curr Diab Rep. 2020, 20(11), 64. [3] Bell K., [i in.]: Impact of fat, protein, and glycemic index on postprandial glucose control in type 1 diabetes: implications for intensive diabetes management in the continuous glucose monitoring era. Diabetes Care, 2015, 37(6), 1008-15. [4] Polskie Towarzystwo Diabetologiczne: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2019. Diabetologia Praktyczna, 2019. [5] Potrzebujesz pomocy w rozwiązaniu dietetycznych dylematów? Od niedawna oferujemy konsultacje online, podczas których doświadczeni dietetycy, z którymi współpracujemy udzielają indywidualnych porad. Wyliczą zapotrzebowanie kaloryczne optymalne dla Twojego organizmu, w sposób przystępny przekażą Ci naukową wiedzę, polecą przydatne aplikacje i wyposażą Cię w materiały, które pomogą Ci w przyszłości stać się zdrowym człowiekiem i świadomym konsumentem. Kliknij w poniższy obrazek, aby poznać szczegóły. Zapraszamy! antyoksydant antyoksydanty cukier cukrzyca cukrzyca 1 cukrzyca typu 1 cukrzyca typu I cukrzyca typu pierwszego diabetyk fruktoza glikemia indeks glikemiczny insulina insulinoterapia ładunek glikemiczny owoce owoce w cukrzycy warzywa zakazany owoc
czy ogórki kiszone podnoszą cukier